Δρ. ΔΡΟΥΓΟΣ: ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΚΡΙΣΙΜΗ Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΟΣ. ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΟΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ-ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΤΟΜΕΑ

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε.Δρούγος

Διεθνολόγος-Ειδικός στα θέματα Παγκόσμιας Ασφάλειας. 
Η επόμενη ημέρα του αποτυχημένου στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Τουρκία θα είναι πάρα πολλή δύσκολη στο εσωτερικό αλλά και στις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Για πρώτη φορά στην νεότερη ιστορία της Τουρκίας απέτυχε στρατιωτικό κίνημα , ενώ οι Ένοπλες Δυνάμεις εμφανίζονται «λαβωμένες» και στις τάξεις τους επικρατεί μία κατάσταση την όποια δεν έχει βιώσει η γειτονική μας χώρα. Μπορεί η ανώτατη στρατιωτική ηγεσία (Ακάρ-Μποστάντζογλου-Τσολάκ-Μεντί-Ουνάλ κα) να μην συμμετείχαν στο πραξικόπημα, αλλά πάρα πολλοί ανώτατοι αξιωματικοί που ήσαν επικεφαλής κρίσιμων και υπολογίσιμων στρατιωτικών σχηματισμών και αρμοδίων διευθύνσεων έχουνε συλληφθεί ή έχουνε τεθεί σε διαθεσιμότητα. Μπορεί κάποιοι κύκλοι να δείχνουν τον γνωστό μας ιμάμη Γκιουλέν ως υπεύθυνο της συγκεκριμένης ενέργειας κατά του Ερντογκάν για να διασώσουν το κύρος των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Το γόητρο των Ενόπλων Δυνάμεων έχει δεχθεί πάρα πολύ μεγάλο πλήγμα λόγω του πογκρόμ και των εκκαθαρίσεων σε όλους τους χώρους , η φήμη τους σε μια Ερντογκανική απολυταρχική και επικίνδυνα οδηγούμενη προς Σταλινικά και Χιτλερικά πρότυπα με τον Ισλαμισμό ως κατευθυντήρια τάση κοινωνία έχει δεχθεί βαριά χτυπήματα , ενώ και η συνοχή τους λόγω αποστρατειών-συλλήψεων και κυνήγι μαγισσών είναι βέβαιο ότι θα απαιτήσει χρόνια για να επανέλθει (και αν) σε σχετικά ήρεμη κατάσταση. Για όσο καιρό παραμείνει στην εξουσία ο Ερντογκάν και το κυβερνών AKP η κατάσταση θα παραμένει σε όλους τους τομείς έντονα διχαστική. Επικίνδυνα καχύποπτη και προβληματική. Οι κινήσεις Ερντογκάν στο στρατό , στα Σώματα Ασφαλείας , στο δικαστικό-εκπαιδευτικό σύστημα και όχι μόνο είναι σχετικά παρεμφερείς των άθλιων τάσεων του Στάλιν που προχώρησε σε εξολόθρευση ολόκληρων στρατιωτικών τάξεων και κορυφαίων μυαλών την περίοδο 1937-1938(αφήνοντας αδύναμη την τότε ΕΣΣΔ) ως και εκείνων που ακολούθησαν την τελευταία απόπειρα μη-Χιτλερικών αξιωματικών την 20η Ιουλίου 1944 να δολοφονήσουν τον Χίτλερ στο Ράστενμπουργκ της Ανατολικής Πρωσίας (σχέδιο Βαλκυρία) που οδήγησε σε καρατόμηση εκατοντάδων στρατιωτικών. Συνεπώς αναμένονται εξελίξεις μέσα στις Ένοπλες Δυνάμεις και πάντα θα υπάρχει έντονα η τάση αντεκδίκησης. ...

  Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι για πρώτη φορά μετά το 1909 η πολιτο-θρησκευτική δυναμική είναι η κυρίαρχη παρουσία στους δρόμους της χώρας , δηλαδή μία άλλη δύναμη έχει τον κύριο λόγο στην καθημερινότητα των Τουρκικών μεγαλουπόλεων μετά από 107 χρόνια. Η απολυταρχική παρουσία και η εγωπάθεια του Τούρκου προέδρου έχει σίγουρα επιπτώσεις σε ανάλογα καθεστώτα , με ισχυρούς ηγέτες (πχ στην Ρωσία του Πούτιν , ενώ παρόμοιες περιπτώσεις απολυταρχικού λαϊκισμού βίωσε η Βενεζουέλα με τον Τσάβες και όχι μόνο. Συνεπώς τα όσα λαμβάνουν χώρα στην Τουρκία είναι LESSONS LEARNED για άλλους ηγέτες που δεν φημίζονται για την δημοκρατική τους συμπεριφορά. Προσωπικά εκτιμώ ότι σε πάρα πολλούς επιμέρους χώρους θα εμφανιστούν σημαντικά προβλήματα με απρόβλεπτες επιπτώσεις όπως στα παρακάτω Μία τέτοια προσέγγιση για την επόμενη ημέρα στην μετά-πραξικοπηματική Τουρκία απαιτεί πολλές σελίδες γραπτών λόγω της πολυπλοκότητας των ζητημάτων. 

*Στις επιχειρήσεις της Συμμαχίας των 66 κρατών κατά του ISIS στην Μεσοποταμία , είναι άγνωστο πως θα κινηθεί ο Ερντογκάν και αν θα εξακολουθήσει να διαθέτει στις ΗΠΑ την στρατηγική βάση του Ιντσιρλίκ(και όχι μόνο) για τις αεροπορικές επιδρομές κατά του Ισλαμικού κράτους. Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ θα δοκιμαστούν και δεν αποκλείω εντάσεις πολύ μεγαλύτερες από εκείνες του πολέμου στο Ιράκ και στις επιχειρήσεις κατά τρομοκρατικών δικτύων. Ας μην λησμονούμε ότι αν η Άγκυρα εμφανίσει ιδιότυπες αντιδυτικές τάσεις οι ΗΠΑ δεν αποκλείεται να σκεφθούν εκ νέου αν θα δώσουν το πράσινο φως για την ένταξη στην Τουρκική πολεμική αεροπορία των νέων αεροσκαφών F-35 .Για τον πόλεμο κατά του ISIS η περίπτωση του πραξικοπήματος ήρθε στην πιο άσχημη χρονικά στιγμή. 

  *Ασφαλώς η κυκλοθυμική πολιτική και στάση του Τούρκου προέδρου θα προκαλέσει εντάσεις μέσα στο ΝΑΤΟ, ειδικά αν αναβαθμίσει τις σχέσεις με την Ρωσία και το Ιράν. Ήδη στην Συμμαχία είναι εντονότατα προβληματισμένοι και «παγωμένοι»….Λογικά θα μπορεί να απορρίψει πολλά διασυμμαχικά θέματα που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της Μόσχας, το Ουκρανικό , την κατάσταση στην Μαύρη Θάλασσα(συγκρότηση πολυεθνικής ναυτικής δύναμης), τις διάφορες ανά τον κόσμο επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ , την αντιπυραυλική άμυνα(ραντάρ στο Κιουρετσίκ κα)κλπ. 

  *Κανένας δεν μπορεί να προδικάσει τις κινήσεις Ερντογκάν απέναντι σε Αραβικά και Τριτοκοσμικά κράτη, ενώ δεν μπορώ να αποκλείσω την περίπτωση της «Πακιστανοποίησης» της Τουρκίας με την παροχή υποστήριξης με διάφορα μέσα σε παραφυάδες εξτρεμισμού και επιμέρους ομάδες της Αλ Κάιντα. Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος για το πώς και αν θα συνεχίσει να προσφέρει υποστήριξη στην μάχη κατά του βίαιου εξτρεμισμού. 

  *Το αποτυχόν πραξικόπημα θα έχει επιπτώσεις στις σχέσεις με την ΕΕ σε όλους τους χώρους ειδικά αν κινηθεί σε άλλα μήκη κύματος, ενώ η ανησυχία μου είναι πιο έντονη στο προσφυγο-μεταναστευτικό γιατί δεν είναι μακριά η υποτροπή και ως εκ τούτου κάτι τέτοιο θα πλήξει την χώρα μας εκ νέου. Λόγω της συμμετοχής πολλών κρατών σε ΝΑΤΟ-ΕΕ ενδέχεται να δούμε πολλά, ενώ πάντοτε ο Ερντογκάν στο «πίσω μέρος του μυαλού του», έχει τις θέσεις για την δημιουργία κάποιας μορφής Ισλαμικής συμμαχίας .Επίσης απαιτούν ενδελεχή μελέτη οι όποιες κινήσεις του στο Κουρδικό και ειδικά στα εφαπτόμενα με την Τουρκία Κουρδικά καντόνια. 

  Πάνω σε όλα τα παραπάνω (που είναι σχετικά λίγα) το κοσμικό κράτος έχει δεχθεί σοβαρό πλήγμα και τα αντανακλαστικά του δεν είναι-επί του παρόντος δυνατά- οπότε δεν αποκλείεται να περάσουμε εντάσεις και κρίσεις μέσα στο προσεχές διάστημα. Και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προβλήματα είναι πάρα πολλά στην περιοχή μας , η τυχόν αλλαγή συμπεριφοράς του Τούρκου προέδρου σε τέτοια ζητήματα θα έχει πολιτικές- στρατηγικές-στρατιωτικέ-οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις και προεκτάσεις.