.jpg)
Και μετρό και τραμ και καραβάκια και τελεφερίκ και προαστιακό και… Ναι
σε όλα. Όχι στην προχειρότητα, όχι στα πυροτεχνήματα, όχι στις
καθυστερήσεις.
Γράφει ο Τάσος Τασιούλας
Με αφορμή τα σχόλια που ακούστηκαν κατά την παρουσίαση της τελικής μελέτης για τη δημιουργία δικτύου τραμ στη Θεσσαλονίκη άνοιξε
μια συζήτηση περί μεγάλων έργων και οραματικών προσεγγίσεων για την
πόλη. Συζήτηση που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1980, όμως
συνεχίζεται με τον ίδιο μίζερο τρόπο, μαζί με τη στασιμότητα στην οποία
έχει εγκλωβιστεί η Θεσσαλονίκη επί δεκαετίες.
Δε χρειάζεται κάποιος να έχει τεχνικές ή εξειδικευμένες γνώσεις για να
καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η πόλη είναι δεμένη με αλυσίδες και τίποτα
δεν προχωρά, με αποτέλεσμα καθετί –καινούργιο ή μη- να αντιμετωπίζεται
με απαξίωση και χλευασμό.
Πραγματικά καινούργια ιδέα για ένα έργο στην πόλη, η οποία να αρχίσει
να υλοποιείται δεν υπάρχει. Και η πολυετής μουρμούρα για το σύνολο των
σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων έχει καταστρέψει κάθε ελπίδα για ένα καλύτερο
μέλλον.
Φαντάζομαι ότι, έπειτα από τόσα χρόνια αναμονής για καθεμιά από τις
παρεμβάσεις που έχουν ακουστεί, πλέον και όλες να γίνουν πράξη μέσα σε
μικρό χρονικό διάστημα, πάλι θα μιζεριάζουμε και θα βρίσκουμε κάτι
«στραβό» για να γκρινιάζουμε.
Ποιος φταίει γι’ αυτή τη γενικευμένη γκρίνια, μιζέρια και απαισιοδοξία,
που δεν επιτρέπει να χαρούμε ένα ολοκληρωμένο έργο; Η εύκολη απάντηση
είναι ότι δεν έχουμε καν ολοκληρωμένο έργο. Και για να είμαι δίκαιος με
όλους, το μόνο ολοκληρωμένο έργο που είδαμε τα τελευταία χρόνια στην
πόλη, η ανάπλαση της Νέας Παραλίας, μόνο γκρίνια και μουρμούρα δεν
προκαλεί.
Μήπως τελικά εφόσον οι πολίτες δουν έργα να παραδίδονται θα αλλάξει και
η ψυχολογία στην πόλη; Κάπως έτσι θέλω να το σκέφτομαι. Μέχρι τότε όμως
θα μας έχει βγει όλους η ψυχή.
Το μεγάλο πρόβλημα της πόλης είναι το μετρό. Ταμπού ή
όχι, το μετρό αποτελεί τη ναυαρχίδα των λεγόμενων μεγάλων έργων πλέον
και εκεί που πήγαμε να αναθαρρήσουμε όταν ξεκίνησαν επιτέλους οι
εργασίες κατασκευής φάγαμε την κατραπακιά των καθυστερήσεων και σήμερα
όλοι γελούν με τα χάλια του έργου. Αν πει κάποιος χρονοδιάγραμμα
ολοκλήρωσής του το αμφισβητώ εκ των προτέρων και έχω 99,9% περισσότερες
πιθανότητες να δικαιωθώ.
Το τραμ για παράδειγμα μπορεί να έπεσε ως ιδέα εδώ και
τρεις δεκαετίες, ποτέ όμως δεν είχε κάποια σοβαρή μελέτη για να
δρομολογηθεί. Τώρα την απέκτησε, αλλά ο κόσμος γελάει, διότι θεωρεί ότι
το έργο άρχισε με το που κάποιος πέταξε την ιδέα.
Η θαλάσσια συγκοινωνία είναι επίσης ανέκδοτο. Ιδέα της
δεκαετίας του 1980, που έπειτα από χίλια κύματα διαπιστώθηκε ότι δεν
είναι βιώσιμη χωρίς επιδότηση του εισιτηρίου. Και αντί οι φορείς της
πόλης και όλοι οι αρμόδιοι να το πάρουν απόφαση ότι δεν μπορεί να γίνει
και να αφήσουν τα «καραβάκια» στην άκρη, συνεχίζουν να καλλιεργούν
προσδοκίες κι όσοι τους πιστεύουν να τρώνε τα μούτρα τους. Σήμερα
φτάσαμε να έχουμε «καραβάκια» στο Θερμαϊκό προσωρινά. Κι αυτό είναι
θαλάσσια συγκοινωνία; Όχι απαντούν οι εμπνευστές της. Αυτή θα γίνει
αργότερα όταν η «Εγνατία Οδός ΑΕ» ολοκληρώσει τις διαδικασίες που έχει
αναλάβει. Απαξιώθηκε ή όχι το έργο;
Η υποθαλάσσια μας κόστισε χρόνο και πολύ χρήμα. Και
μόνο να σκεφτεί κάποιος ότι στήθηκε εργοτάξιο που επί διετία δεν είχε
έργο να υλοποιήσει είναι αρκετό. Ο εργολάβος που το έστησε πήρε την
παχυλή αποζημίωση, κανείς δε λογοδότησε για τα εκατομμύρια ευρώ με τα
οποία χρεώθηκαν οι Έλληνες φορολογούμενοι κι αντί κάποιοι να κρυφτούν
για να μην τους πάρουν με τις τομάτες, επανήλθαν δριμύτεροι για να μας
τάξουν μίνι υποθαλάσσια ή εκ νέου υποθαλάσσια. Ζήσε Μάη μου…
Μπροστά μας έχουμε την ιδέα του τελεφερίκ. Μήπως την ξέχασαν κι εκείνοι που την κατέθεσαν δημοσίως; Εμείς περιμένουμε. Οι Θεσσαλονικείς μάλλον όχι…
Εκείνος ο εξωτερικός περιφερειακός δακτύλιος ακόμη
είναι ζωντανός; Το άλλο με (όχι τον Τοτό) τον προαστιακό το θυμόμαστε;
Το μονορέιλ, τα υδροπλάνα, το διπλασιασμό του Σέιχ Σου, τις μαρίνες, τον
έκτο προβλήτα, τους ανισόπεδους κόμβους εντός πόλεως, τη γέφυρα τύπου
Σαν Φρανσίσκο από Αγγελοχώρι μέχρι Μάλγαρα…;
Θα περίμενε κάποιος η «ευκαιρία» της κρίσης να σταματήσει επιτέλους όλη
αυτή την ακατάσχετη αιθεροβασία και να βάλουμε κάτω δυο τρία σημαντικά
έργα για τη λειτουργία της πόλης και να τα κάνουμε, πληροφορώντας για
την πορεία τους κι όχι φλυαρώντας ή φωτογραφιζόμενοι σε κάθε τρύπα που
ανοίγουμε. Και στα εγκαίνια ας ξοδέψουμε κι όλα τα πυροτεχνήματα των
Κινέζων. Δεν το κάνει όμως κανείς.
Συνεχίζουν όλοι να καλλιεργούν ελπίδες και οράματα, συνεχίζουν να μας
αποδεικνύουν την ανικανότητά τους να τα υλοποιήσουν και συνεχίζουμε κι
εμείς να κοροϊδεύουμε όποιους μιλήσουν γι’ αυτά.
Κάποιοι σε όλη αυτή την ωραία σύγχρονη ιστορία της πόλης αδικούνται.
Και κυρίως είναι εκείνοι οι οποίοι πιστεύουν στις ιδέες και κάνουν
προσπάθειες για να γίνουν τα έργα πράξη. Ενοχλούνται όταν ακούν τα
σχόλια των πολιτών, αλλά μάλλον καταλαβαίνουν τελικά ότι η νοοτροπία που
έχει καλλιεργηθεί έχει βάση.
Το πρόβλημα με τα έργα της Θεσσαλονίκης είναι πολιτικό πρωτίστως και
ακολούθως οικονομικό. Η Πολιτεία αντιμετωπίζει την πόλη σαν χωριό (μαζί
με την πόλη και τους κατοίκους της) κι ας μένουν εδώ 1 εκατομμύριο
πολίτες. Το γέλιο που θα πέφτει στα υπουργεία φαντάζομαι θα είναι πολύ.
Όσο και το γέλιο που ρίχνουν οι κάτοικοι άλλων περιοχών όταν μιλούν για
τους «μονίμως γκρινιάρηδες και μίζερους Θεσσαλονικείς».
Κι όμως οι κάτοικοι αυτής της πόλης έχουν κάθε δίκιο να έχουν παράπονα
(εξαιρώ τους ξιπασμένους συμπρωτευουσιάνους) από την αντιμετώπιση της
κεντρικής διοίκησης στα ζητήματα υποδομών. Δεν έχουν δίκιο να
παραπονούνται για την ανικανότητα των τοπικών αρχών τους διότι οι ίδιοι
τις επιλέγουν και άρα συμμετέχουν στην ευθύνη με το δικό τους (μεγάλο)
μερίδιο.
Η λύση σε όλο αυτό το πανηγύρι των ιδεών, των σχεδίων, των μακετών και
των ονείρων είναι να καθίσουν οι τοπικοί φορείς και να δουν ποιες
πραγματικά από όλες αυτές τις μελέτες που κυκλοφορούν στην πιάτσα είναι
χρήσιμες και μπορούν να υλοποιηθούν, να τις ξεκινήσουν άμεσα και να τις
ολοκληρώσουν σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Η βιομηχανία παραγωγής μελετών θα συνεχιστεί. Και καλά θα κάνει. Οι
επιστήμονες έχουν την ευθύνη να σχεδιάζουν το μέλλον, να προτείνουν
λύσεις, να οραματίζονται δημιουργικά για το αύριο της πόλης. Οι
πολιτικοί όμως έχουν την ευθύνη να υλοποιούν κι αν δεν την αναλάβουν
τότε οι Θεσσαλονικείς θα συνεχίσουν να τους τσουβαλιάζουν κι αυτούς και
τα σχέδια και να διασκεδάζουν και με εμάς που ασχολούμαστε σοβαρά και
τους τα σερβίρουμε ως ειδήσεις και επόμενη μέρα.
Και μετρό και τραμ και καραβάκια και τελεφερίκ και προαστιακό και… Ναι
σε όλα. Ναι στη διεκδίκηση των έργων και της προοπτικής για ένα πιο
σύγχρονο πολεοδομικό συγκρότημα. Όχι στην προχειρότητα, όχι στα
πυροτεχνήματα, όχι στις καθυστερήσεις. Όποιος το ακολουθήσει θα έχει τον
κόσμο με το μέρος του. Οι αλήθειες έχουν κόστος (κυρίως πολιτικό), όμως
τελικά αποζημιώνουν.
