Σύμφωνα
με έρευνες, διαβουλεύσεις και επιτόπου επισκέψεις του Προέδρου του Ε.Β.Ε.Π.,
κου Βασίλη Κορκίδη, διαμορφώθηκαν σειρά από προτάσεις που στόχο έχουν την
ενίσχυση του εμπορίου σε νησιωτικούς τουριστικούς προορισμούς και γενικότερα τη
στήριξη της Νησιωτικής Ελλάδας.
Όλες οι
πολιτικές και τα μέτρα που προτείνονται, στοχεύουν στην προσέλκυση ανθρώπινου
δυναμικού για την ισόρροπη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των νησιών μας σε
εθνικό, αλλά και σε επίπεδο ευρωπαϊκής-εσωτερικής αγοράς, σύμφωνα με τους όρους
και τις κατηγορίες που περιλαμβάνει η Συνθήκη της Λισαβόνας και τους στόχους
της Διακήρυξης του Αιγαίου για την εδαφική συνοχή και τη νησιωτικότητα στην
Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το
Ε.Β.Ε.Π. υιοθετώντας τα συμπεράσματα και τα πορίσματα των Συνεδρίων υπενθυμίζει
την ανάγκη εφαρμογής του θαλάσσιου μεταφορικού ισοδύναμου, κατά το οποίο οι
προσφερόμενες υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών πρέπει να συγκλίνουν με τις
υπηρεσίες των χερσαίων μεταφορών, όσον αφορά στην οικονομική επιβάρυνση του
χρήστη, τη χρονική διάρκεια του ταξιδιού και την προσφερόμενη ποιότητα.
1. Θέσεις και προτάσεις Ε.Β.Ε.Π. για τη νησιωτική Ελλάδα
• Επιστροφή
του ανθρώπινου δυναμικού στα νησιά μας με οικονομικά κίνητρα ως μοχλό ανάπτυξης.
•
Εγκατάσταση υπηρεσίας ΔΟΥ στα νησιωτικά Επιμελητήρια και μετατροπή των
Επιμελητηρίων σε Κέντρα Εξυπηρέτησης Φορολογούμενων και Επιχειρήσεων.
•
Διατήρηση των απαραίτητων δημόσιων υπηρεσιών σε ιδιόκτητα κτήρια της τοπικής
αυτοδιοίκησης για την εξοικονόμηση πόρων.
• Επιμήκυνση
της τουριστικής περιόδου για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και
αντιμετώπιση του φαινομένου της εποχικής απασχόλησης.
•
Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού π.χ. πολιτιστικός, θρησκευτικός,
οικολογικός, ιατρικός, ναυτοτουρισμός κ.λ.π..
•
Αποτελεσματικότερο νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση του παραεμπορίου
(στάσιμου και πλανόδιου). Η ενεργός συμμετοχή του Λιμενικού Σώματος απέδωσε
θετικά στον περιορισμό του εν λόγω φαινομένου.
• Υπηρεσίες
Υγείας και επαρκές προσωπικό (ιατρικό και νοσηλευτικό) στα Κέντρα Υγείας των
νησιών.
• Μείωση
των εργοδοτικών εισφορών, στα ευρωπαϊκά επίπεδα.
•
Μεταφορά γραφείων Ο.Α.Ε.Ε. και ΙΚΑ στα Επιμελητήρια.
•
Ενίσχυση των δρομολογίων των άγονων γραμμών σε ετήσια βάση.
• Ανάγκη
εφαρμογής παροχών στους νησιώτες αντίστοιχων του θαλάσσιου μεταφορικού
ισοδύναμου, κατά το οποίο οι προσφερόμενες υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών πρέπει
να συγκλίνουν με τις υπηρεσίες των χερσαίων μεταφορών, όσον αφορά την
οικονομική επιβάρυνση του χρήστη, τη χρονική διάρκεια του ταξιδιού και την
προσφερόμενη ποιότητα (μία λύση αποτελεί η μείωση του ΦΠΑ στα εισιτήρια της
ακτοπλοΐας).
•
Διατήρηση της διάταξης που προσαυξάνει το αφορολόγητο πρώτο κλιμάκιο κατά
50%, χωρίς αποδείξεις γι’ αυτήν την
προσαύξηση, για τους κατοίκους νησιών μέχρι 3.100 κατοίκους.
•
Διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά.
• Μείωση
κατά 5 μονάδες των συντελεστών φορολόγησης των εποχιακών εμπορικών καταστημάτων
στα νησιά και κατά 10 μονάδες όσων λειτουργούν όλο το χρόνο.
•
Καθιέρωση ειδικού καθεστώτος ασφαλιστικών εισφορών και άμεσης φορολόγησης, στις
νεοσύστατες επιχειρήσεις στα νησιά, κλιμακωτά αυξανόμενη για μία πενταετία.
•
Απαλλαγή της νησιωτικής επιχειρηματικότητας από παρωχημένους θεσμούς, όπως η
υποχρέωση αναγγελίας των συμβάσεων αγοράς ή μίσθωσης ακινήτων στις παραμεθόριες
περιοχές, με ποινή την εγκυρότητά τους.
•
Ενίσχυση των πρωτοβουλιών αξιοποίησης επισκεπτών “Summer Shopping Agora” κατά
την τουριστική περίοδο, με στόχο την προβολή της ποιοτικής υπεροχής των
τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών των
νησιών μας. Αντίστοιχες πρωτοβουλίες είναι οι: «Summer, Sun, Sea &
Shopping», «Open-street Malls» και η νέα πρωτοβουλία με στόχο τις μικροεξαγωγές
«Agora gate: Η Ελλάδα σπίτι σας».
2. «Το Ε.Β.Ε.Π. ζητά τη μείωση Φ.Π.Α. στα
εισιτήρια της ακτοπλοΐας».
Το
Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς από μακρού έχει αναδείξει τη
μεγάλη ανάγκη για μείωση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας στις νησιωτικές περιοχές
της χώρας. Κατά γενική παραδοχή η οικονομική δομή των κοινωνιών αυτών,
βρίσκεται σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας,
εξαιτίας του υψηλού κόστους μεταφοράς.
Σε αυτήν
την δύσκολη εποχή της βαθιάς οικονομικής ύφεσης, είναι ανάγκη να στηριχθούν με
κάθε τρόπο οι τοπικές κοινωνίες και αγορές και να συγκρατηθούν οι πληθυσμοί
τους, πράγμα που αποτελεί και εθνική αναγκαιότητα. Για το λόγο αυτό, προτείνουμε, ως επιπλέον
μέτρο ενίσχυσης, να διαμορφωθεί ο ΦΠΑ για τα εισιτήρια της ακτοπλοΐας, στο ίδιο
ύψος με τις υπηρεσίες διαμονής στα ξενοδοχειακά καταλύματα, δηλαδή στο
6,5%. Η συγκεκριμένη μείωση πρέπει να
αφορά στους ναύλους τόσο των φυσικών προσώπων όσο και των εμπορευματικών
μεταφορών και – αν θεσμοθετηθεί – θα έχει άμεση ανταποδοτικότητα για τους εξής
λόγους:
Πρώτον,
θα βοηθήσει στην περαιτέρω τουριστική
ανάπτυξη, μειώνοντας το κόστος μετάβασης από και προς τα νησιά. Παράλληλα, θα υποστηριχθεί η αναγκαία
δυνατότητα μετακίνησης των νησιωτών προς τα άλλα νησιά ή την ενδοχώρα για
λόγους επαγγελματικούς, ιατρικούς κ.λπ. ανεξαρτήτως εποχής, βοηθώντας στη
διατήρηση πολύτιμου ανθρώπινου και οικονομικού κεφαλαίου.
Δεύτερον,
θα είναι μία καλή αρχή για την προσέγγιση του λεγόμενου «μεταφορικού
ισοδύναμου», δηλαδή της εξίσωσης του κόστους μεταφοράς σε σχέση με την
απόσταση, είτε πρόκειται για ηπειρωτικές, είτε για νησιωτικές περιοχές. Υπό αυτό το καθεστώς, θα υπάρξει μία άμεση
ανταγωνιστική διέξοδος για την παραγωγή των νησιωτικών προϊόντων προς τα άλλα
νησιά και τις κεντρικές αγορές της χώρας.
Στο
πλαίσιο αυτό, η υλοποίηση της πρότασής μας θα έχει πολλαπλά οφέλη για την
ανάπτυξη των νησιωτικών κοινωνιών, της ίδιας της ακτοπλοΐας αλλά και του
ελληνικού δημοσίου, καθώς η ανάπτυξη που θα έχει σαν αποτέλεσμα, όχι μόνο θα
αντισταθμίσει αλλά τελικά θα πολλαπλασιάσει σημαντικά τα φορολογικά έσοδα που
χάνονται από την αρχική μείωση του συντελεστή στο 6,5%. Οι Έλληνες ναυτικοί και πλοιοκτήτες δεν
χρειάζονται οικονομική στήριξη, αλλά απλά την αναγνώριση της μεγάλης προσφοράς
τους, ώστε μέσα στο γενικό κλίμα ντροπής, να αισθανόμαστε και για κάτι υπερήφανοι.
Η
συμμετοχή της ελληνικής ναυτιλίας στη μεταφορά δια θαλάσσης των εισαγωγών και
των εξαγωγών της χώρας μας, είναι βέβαιο ότι μπορεί να βελτιώσει την
διεθνοποίηση της δραστηριότητας των εμπορικών επιχειρήσεων των νησιωτικών
παραγωγικών περιοχών.
Σύμφωνα
με την επίκαιρη έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις Μικρομεσαίες ελληνικές
επιχειρήσεις, το μέσο κόστος που
απαιτείται για την εξαγωγή προϊόντων από την Ελλάδα, διαμορφώνεται στα 1.153 $
έναντι 1.043 $ στην Ε.Ε., ενώ για τις εισαγωγές το κόστος είναι 1.265 $ έναντι
1.098 $ στην Ε.Ε., με μέσο χρόνο διεκπεραίωσης 20-25 ημέρες, έναντι 12 ημερών
στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ως εκ
τούτου, το Ε.Β.Ε.Π. ζητά από την κυβέρνηση να αποφασίσει την δυνατότητα συνδυαστικών
μεταφορών και να επιμείνει στην υλοποίηση του μέτρου μείωσης του ΦΠΑ στο 6,5%,
όπως έπραξε στο αίτημα των ξενοδόχων για τους ίδιους τουριστικούς και
εμπορικούς λόγους.
3. Αναβάθμιση των τουριστικών εμπορικών αγορών στα
νησιωτική Ελλάδα
Ο Πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Π., κ. Βασίλης Κορκίδης,
στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για την έρευνα της αναβάθμισης των τουριστικών
περιοχών και τη σύνδεση του εμπορίου με τον τουρισμό συναντήθηκε με την Υπουργό
Τουρισμού, κα Όλγα Κεφαλογιάννη, για να της παραδώσει τα συμπεράσματα της
πρώτης έρευνας «Εμπόριο και Τουρισμός στη Ρόδο». Η Υπουργός πρότεινε τη
συνέχιση της κοινής προσπάθειας με διενέργεια αντίστοιχης μελέτης για το κέντρο
της Αθήνας και το λιμάνι του Πειραιά.
Συμφωνήθηκε ότι το εμπόριο και ο τουρισμός
είναι δύο αλληλοτροφοδοτούμενες βαριές μεταβλητές της ελληνικής οικονομίας και
δύο από τα μεγάλα στοιχήματα που πρέπει να κερδίσουμε για την έξοδο της χώρας
από την κρίση. Η χώρα μας λόγω θέσης, μορφολογίας, νησιωτικότητας, ιστορίας,
κλίματος και φυσικού κάλλους, διαθέτει το συγκριτικό πλεονέκτημα να υποδέχεται
εκατομμύρια επισκεπτών, οι οποίοι εκ των πραγμάτων εξυπηρετούνται τόσο στην
Αθήνα όσο και στις πολυάριθμες τουριστικές αγορές.
4. Έρευνα: «Εμπόριο
και Τουρισμός σε δημοφιλείς νησιωτικούς τουριστικούς προορισμούς»
Η ΕΣΕΕ, στο πλαίσιο της συμβολής της στη διαμόρφωση και τη χάραξη
μίας αναπτυξιακής στρατηγικής για τις μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις, έχει
ξεκινήσει μέσω του ΙΝΕΜΥ μία σειρά ερευνών στο ιδιαίτερο επιχειρηματικό πεδίο
που συνδέει το εμπόριο με τον τουρισμό.
Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα επικεντρώνεται στη διερεύνηση του
καταναλωτικού προφίλ των τουριστών, στις διαφοροποιήσεις ανάμεσα σε μεταβλητές
όπως ο τρόπος οργάνωσης του ταξιδιού τους ή η διαμονή τους και στην αποτύπωση
της γνώμης τους για τη λειτουργία και τις παροχές των εμπορικών καταστημάτων σε
τουριστικές περιοχές της Ελλάδας. Το εμπόριο και ο τουρισμός είναι δύο
αλληλοτροφοδοτούμενες βαριές μεταβλητές της ελληνικής οικονομίας και δύο από τα
μεγάλα στοιχήματα που πρέπει να κερδίσουμε για την έξοδο της χώρας από την
κρίση. Η χώρα μας λόγω θέσης, μορφολογίας, νησιωτικότητας, ιστορίας, κλίματος
και φυσικού κάλλους, διαθέτει το συγκριτικό πλεονέκτημα να υποδέχεται
εκατομμύρια επισκεπτών, οι οποίοι εκ των πραγμάτων εξυπηρετούνται τόσο στην
Αθήνα όσο και στις πολυάριθμες τουριστικές αγορές.
Τα ευρήματα αυτών των ερευνών ελπίζουμε να συμβάλουν στον
αναπτυξιακό σχεδιασμό και τελικά στην ανάπτυξη των τοπικών τουριστικών
εμπορικών αγορών. Σκοπός της ΕΣΕΕ είναι να δημιουργήσει ένα χρήσιμο εργαλείο
για τους επιχειρηματίες της κάθε περιοχής, αλλά και έναν οδηγό μελέτης των
εμπορικών τουριστικών αγορών. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τις ανάγκες
των εκατομμυρίων τουριστών ανά χώρα προέλευσης, ηλικία, εισοδηματική κατηγορία
και να παρέμβουμε για να βελτιώσουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες των εμπορικών
καταστημάτων.
Στο πλαίσιο αυτό, αφού αρχικά μελετούνται οι δημοφιλείς
νησιωτικοί προορισμοί, όπως συζητήθηκε αναλυτικά με την Υπουργό Τουρισμού κα
Όλγα Κεφαλογιάννη, θα ακολουθήσει μία κοινή προσπάθεια με διενέργεια
αντίστοιχης μελέτης για το κέντρο της Αθήνας και το λιμάνι του Πειραιά.
Τα βασικά ερωτήματα που επιχειρείται να απαντηθούν είναι εάν
καταγράφονται διαφοροποιήσεις και ποιες είναι αυτές ανάμεσα σε «τύπους» τουριστών και στην καταναλωτική τους
συμπεριφορά. Πιο συγκεκριμένα:
- Ποια είναι τα δυνατά
και αδύνατα σημεία της τοπικής αγοράς
- Ποιες μπορεί να
είναι οι περαιτέρω δυνατότητες της αγοράς να ενδυναμώσει τα θετικά στοιχειά της
εικόνας της
- Ποια είναι τα
αρνητικά και θετικά στοιχεία της εκάστοτε εμπορικής αγοράς για τους τουρίστες
- Ποια είναι η καταναλωτική συμπεριφορά, οι ανάγκες και οι
προσδοκίες του ξένου καταναλωτικού κοινού;
- Ποιες μεταβλητές
διαμορφώνουν διαφορετικά καταναλωτικά πρότυπα για τους τουρίστες που έρχονται
στη χώρα; (εκπαιδευτικό επίπεδο, εισοδηματική κατηγορία κα.)
- Σε τι βαθμό διαφέρει
η καταναλωτική συμπεριφορά μεταξύ των μεμονωμένων «ανεξάρτητων» τουριστών και
εκείνων που επιλέγουν τη λογική του οργανωμένου τουρισμού ή και του all
inclusive
- Ποιες είναι οι
διαφοροποιήσεις στις καταναλωτικές συνήθειες ανά χώρα προέλευσης;
Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα των μελετών αναφορικά με το
καταναλωτικό πρότυπο των τουριστών σε δημοφιλείς τουριστικούς νησιωτικούς
προορισμούς φαίνεται ότι:
Η πλειονότητα των
επισκεπτών έρχονται με διάθεση να πραγματοποιήσουν αγορές κατά τη διάρκεια των διακοπών τους.
Ουσιαστικά, η κυρίαρχη τάση που επικρατεί, όσον αφορά στην αγοραστική
συμπεριφορά, είναι η αυθόρμητη αγορά προϊόντων. Επομένως, το ενθαρρυντικό
μήνυμα για τις τοπικές εμπορικές αγορές είναι ότι υπάρχει αρκετά μεγάλο
δυνητικό καταναλωτικό κοινό, αφού κάτι παραπάνω από οχτώ στους δέκα επισκέπτες
είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν προϊόντα.
Από όλες τις έρευνες προκύπτει ότι όχι
μόνο υπάρχει η διάθεση για αγορές αλλά και πραγματοποίηση αυτών από ένα πολύ
σημαντικό μέρος των επισκεπτών.
...
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατάταξη των βασικών καταναλωτικών
προτιμήσεων των τουριστών και οι λόγοι
με βάση τους οποίους πραγματοποιούν τις αγορές τους κατά τη διάρκεια των
διακοπών τους. Προκύπτει έτσι ότι πρώτος λόγος σε αυτή την κατάταξη είναι τα
ελληνικά παραδοσιακά προϊόντα. Στη
συνέχεια ακολουθεί η διαθέσιμη ποικιλία των προϊόντων που συναντούν αλλά και η
ύπαρξη αρκετού ελεύθερου χρόνου. Ο συγκεκριμένος λόγος είναι και αυτός ένα
θετικό στοιχείο για τις τοπικές εμπορικές αγορές, αφού ένας στους τέσσερις ερωτηθέντες
μπορούμε να συμπεράνουμε ότι τις θεωρεί επαρκείς και με ποικιλία που καλύπτει
τις περισσότερες ανάγκες τους.
Όσον αφορά με ποιες άλλες δραστηριότητες συνδυάζουν τις
αγορές τους παρατηρείται ότι δεν υπάρχει κάποια κυρίαρχη τάση. Συγκεκριμένα σημαντικό
ποσοστό προβαίνουν σε αγορές σε συνδυασμό με κάποια δραστηριότητα στη φύση όπως
π.χ. το μπάνιο στη θάλασσα καθώς και όταν βγαίνουν για φαγητό ή καφέ. Ένα
μικρότερο ποσοστό τουριστών συνδυάζει την περιήγηση σε αξιοθέατα, χώρους
αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και επισκέψεις σε μουσεία με τις αγορές του και
τέλος ένα μικρότερο ποσοστό - αλλά όχι αμελητέο - της τάξης του 16% με την
βραδινή του έξοδο. Συμπερασματικά, φαίνεται ότι οι επισκέπτες/τουρίστες είναι
πάντα εν δυνάμει καταναλωτές κατά τη διάρκεια των διακοπών τους ανεξάρτητα με
το χρόνο παραμονής τους.
Τα παραπάνω
διαφοροποιούνται σύμφωνα με τον τύπο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είδους
του τουρισμού που έχουν επιλέξει. Έτσι, οι τουρίστες των all inclusive,
συνδυάζουν με διαφορετικό τρόπο και διαφορετική συχνότητα αγορές και
δραστηριότητες στις διακοπές τους.
5. «Συνέχιση της Δράσης του ΕΣΠΑ τη νέα προγραμματική
περίοδο 2014-2020 για την ενίσχυση της νησιωτικής τουριστικής
επιχειρηματικότητας»
Η δράση
του ΕΣΠΑ για την ενίσχυση της νησιωτικής τουριστικής επιχειρηματικότητας,
προϋπολογισμού 80 εκατ. ευρώ, αφορά στη χρηματοδότηση, με ευνοϊκούς όρους -
μέσω του ΕΤΕΑΝ, πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων στα νησιά. Η συνέχιση του
προγράμματος με ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή τουριστικών και εμπορικών
δραστηριοτήτων πρέπει να ενισχυθεί και στην νέα προγραμματική περίοδο στα
πλαίσια του ΣΕΣ 2014-2020.
Το
πρόγραμμα προβλέπει την παροχή δανείων ύψους από 10.000 έως 30.000 ευρώ για
κεφάλαια κίνησης ή/και χρηματοδότηση επενδύσεων, με τετραετή περίοδο
αποπληρωμής και σταθερό επιτόκιο 2,8 %. Ειδικά για τις επιχειρήσεις που
εδρεύουν σε νησιά με πληθυσμό μικρότερο των 3.100 κατοίκων καθώς και για
επενδύσεις που θα γίνουν στα νησιά αυτά από επιχειρήσεις με έδρα οπουδήποτε στην
Ελλάδα, το επιτόκιο θα είναι μηδενικό.
Σημειώνεται
ότι για δάνεια κεφαλαίου κίνησης η έδρα της επιχείρησης πρέπει να βρίσκεται
υποχρεωτικά σε νησί ενώ για τα επενδυτικά δάνεια οι επιχειρήσεις μπορούν να
έχουν έδρα οπουδήποτε στην Ελλάδα αλλά η επένδυση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί
σε νησί.
Τα δάνεια χορηγούνται από το ΕΤΕΑΝ μέσω των
συνεργαζόμενων τραπεζών, οι οποίες αναλαμβάνουν απλώς την υποδοχή των αιτημάτων
και την προώθησή τους στο Ταμείο, το οποίο θα δίνει την τελική έγκριση για την
εκταμίευση του δανείου.
Οι επιλέξιμες δαπάνες στο παρόν πρόγραμμα
είναι:
·
Δημιουργία – διαμόρφωση – ανακαίνιση – αναπαλαίωση σε
κτίρια, εγκαταστάσεις και περιβάλλοντα χώρο
·
Μηχανήματα και Εξοπλισμός,
·
Δικαιώματα Τεχνογνωσίας,
·
Λογισμικό,
·
Πιστοποίηση συστημάτων διασφάλισης ποιότητας,
·
Προβολή – Προώθηση, brand name
· Λειτουργικές δαπάνες (π.χ. ενοίκια – μη
συμπεριλαμβανομένων ενοικίων χρηματοδοτικής μίσθωσης, έξοδα μισθοδοσίας,
αμοιβές τρίτων, κόστος πρώτων υλών και αγοράς εμπορευμάτων).
