Η Ελλάδα οφείλει το 2012 να απορροφήσει τα χρήματα που της αναλογούν στο ΕΣΠΑ 2007-2013 , άνω των 20 δις ευρώ, και να τα δαπανήσει με παραγωγικό τρόπο. Όσοι εμπλέκονται πλέον στο πρόγραμμα θα πρέπει να λογοδοτούν, για τις καθυστερήσεις, τα νεκρά έργα και όλες τις δυστοκίες του. Το μέτρο της μείωσης κατά 10% της εθνικής συμμετοχής στο ΕΣΠΑ δεν αντιπροσωπεύει νέα ή πρόσθετη χρηματοδότηση από την Ευρώπη αλλά επιτρέπει την πρόωρη καταβολή των κονδυλίων που ήδη έχουν δεσμευτεί για την Ελλάδα η οποία πλέον χρειάζεται να βρει λιγότερα εθνικά κονδύλια αλλά ώριμα έργα το γρηγορότερο δυνατόν. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης (21/12/2011) «η ΕΕ καταβάλλει εμπροσθοβαρώς το 95% των πόρων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, έτσι ώστε η χώρα να καταβάλλει μόνο το 5% για όλο το διάστημα που διαρκεί το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα σταθερότητας. Λόγω του προσωρινού χαρακτήρα της αύξησης και προκειμένου να διατηρηθούν τα αρχικά ποσοστά συγχρηματοδότησης ως σημείο αναφοράς για τον υπολογισμό των ποσών που έχουν αυξηθεί προσωρινά, οι αλλαγές που προκύπτουν από την εφαρμογή του μηχανισμού δεν αντικατοπτρίζονται στο χρηματοδοτικό σχέδιο που περιλαμβάνεται σε κάθε επιχειρησιακό πρόγραμμα. Δεν αλλάζει δηλαδή η συνολική δημόσια δαπάνη του ΕΠ ούτε και το συνολικό ποσό της Κοινοτικής Συνδρομής. Με την έξοδο της χώρας από το μεσοπρόθεσμο η χώρα θα καταβάλλει αυξημένο ποσοστό εθνικής συμμετοχής έτσι ώστε να καλυφθεί το σύνολο της Δημόσιας Δαπάνης του ΕΣΠΑ. Η ακριβής εφαρμογή του Κανονισμού θα εξειδικευθεί με εφαρμοστικό Κανονισμό που θα εκδοθεί από την ΕΕ». Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ανασχεδιασμός του προγράμματος υπό τις νέες συνθήκες θεωρείται σχεδόν επιβεβλημένος, ενώ εκκρεμεί και η ενδιάμεση αξιολόγησή του όπως ορίζει και ο κανονισμός της Ε.Ε. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου (12/12/2011), οι οδηγίες της ενδιάμεσης αξιολόγησης του προγράμματος δόθηκαν το Δεκέμβριο του 2008 και τον Ιούνιο του 2009. Μέχρι στιγμής έχει ήδη ανατεθεί η ενδιάμεση αξιολόγηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας και Εκπαίδευση-Διά βίου Μάθηση. Για τα υπόλοιπα επιχειρησιακά προγράμματα και περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα η διαδικασία ανάθεσης της αξιολόγησης βρίσκεται στη φάση της εξέτασης των προσφορών και εκτιμάται ότι η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2012. Η Ελλάδα εμφανίζει και μια άλλη ιδιαιτερότητα στο πρόγραμμά της που θα πρέπει να ξεπεραστεί και αφορά την απένταξη των αδρανών (νεκρών) έργων αλλά και την προσαρμογή του προγράμματος στις παρούσες οικονομικές συνθήκες. Εάν μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2012 η κυβέρνηση δεν κατορθώσει να έχει ολοκληρωμένη εικόνα για το σύνολο των αδρανών έργων (διαδικασίες απεμπλοκής, δυνατότητα ολοκλήρωσης) πιθανώς να χάσουμε κονδύλια και να μην μπορούμε να εντάξουμε είτε νέα έργα είτε να τα μεταφέρουμε. Από το 2009 υπήρχαν 7.500 νεκρά έργα και μειώθηκαν κατά 40%. Στο μεταξύ αναζητείται η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας μέσω του ΕΣΠΑ μιας και αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης. Οι κοινοτικοί εκπρόσωποι κρούουν πολλά καμπανάκια προς το κυβερνητικό επιτελείο αλλά και στο σύνολο του κρατικού μηχανισμού. Η Ευρώπη πιέζει για ένα σύστημα παρακολούθησης όλων των κοινοτικών έργων σε καθημερινή βάση που θα είναι αναρτημένο και θα ξέρουν όλοι τι γίνεται, από ποιον γίνεται, πότε θα τελειώσει και με ποια αποτελέσματα για την οικονομία και την κοινωνία. Η μελετημένη απορρόφηση-αξιοποίηση των κονδυλίων θα έδινε άμεσα αναπτυξιακή ώθηση στην ελληνική οικονομία καθώς το 35% κατ’ ελάχιστον θα κατέληγε απευθείας στα δημόσια ταμεία (φόροι) και στα ασφαλιστικά ταμεία, χωρίς καμία πιθανότητα φορο-εισφοροδιαφυγής. Το υπόλοιπο 65% θα διαχεόταν ταχύτατα σε εκατοντάδες επαγγέλματα. Επιπλέον η κυβέρνηση πρέπει να σχεδιάσει το ΕΣΠΑ ΙΙ το οποίο θα συζητηθεί στην Ευρώπη στο α΄ εξάμηνο του 2012 και έχει ακόμα πιο αυστηρές προδιαγραφές σε σχέση με τη δημοσιονομική πειθαρχία της κάθε χώρας. Πέρα των παραπάνω εκκρεμεί και η ολοκλήρωση του Γ’ΚΠΣ για να μη χρειαστεί η Ελλάδα να επιστρέψει στο κοινοτικό ταμείο κεφάλαια ύψους 3,5 δις. ευρώ. Στο μεταξύ μένει να δούμε εάν η Ελλάδα κατάφερε να απορροφήσει άλλο 1 δις. ευρώ μέσα στο 2011 από το ΕΣΠΑ για να μην χαθούν και άλλοι κοινοτικοί πόροι.
Greece needs in 2012 to absorb the money incurs from NSRF (EU Program for Greece Development) 2007 - 2013, more than 20 billion euro, and to spend them in a productive way. Those involved in the program from now on should be held accountable for delays, dead works and all the crunches. The extent of reduction of 10% of national participation in the NSRF does not represent a new or additional funding from Europe but allows early payment of funds already committed for Greece, which now needs to find less national funds but more mature projects as soon as possible. In line with evidence from the Ministry of Development (12/21/2011) "The EU pays ahead 95% of the resources of the Operational Programs, so that Greece can pay only 5% over the period of the duration of medium-term stability. Given the temporary nature of this increase and to maintain the original financing rates as a benchmark for calculating the temporarily increased amounts, the changes resulting from the application of the mechanism are not reflected in the financial plan referring to each operational program. It does not change the total public cost of the Operation Programs nor the total amount of Greek participation. With the exit of the country's medium-term Greece will pay an increased percentage of national participation so as to cover its total public cost of the NSRF. The exact implementation of the regulation will specialize with applicable regulations to be adopted by the EU." Reportedly, the redesign of the program under the new circumstances it is almost imperative, pending the interim evaluation, as defined in Regulation and the EU. According to the Greek Ministry of Development (12/12/2011) the instructions of the interim evaluation of the program have been provided in December 2008 and June 2009. So far it has been awarded the interim evaluation of operational programs Accessibility Improvement and Education -Lifelong Learning. For other operational programs and regional operational programs, the award procedure for evaluation is in the process of examining the bids and it is estimated that the process will be completed within the first half of 2012. Greece has also another peculiarity in the program to be overcome which is the exclusion of inert (dead) projects, and adaption of the program with the current economic conditions. If by the end of February 2012 Government fails to have a complete picture of all the dormant projects (exit procedures, possibility of integration) is likely to lose money and we cannot incorporate either new projects or transfer them. From 2009 there were 7,500 dead works, decreased by 40%. Meanwhile is sought the support of entrepreneurship through the NSRF which is a top priority for the economic recovery of Europe.
EU representatives are ringing many bells for the Government team and the entire State apparatus. Europe is pushing for a system of monitoring all its projects on a daily basis that will be posted and everyone knows what, by whom is done, when it will end and with what effects on the economy and society will have. The studied absorption-utilization of funds would directly boost growth in the Greek economy, as 35% minimum would lead directly to public funds (taxes) and insurance funds without any possibility of tax evasion. The remaining 65% will be spread quickly to hundreds of occupations. Furthermore Government should design the NSRF II which will be discussed in Europe in the first half of 2012 and has more stringent requirements with respect to fiscal discipline in each country. Besides the above completion of the third EU Development Project is pending with a possible need for Greece to return to the EU funds worth 3.5 billion euro. Meanwhile it remains to be seen if Greece managed to absorb another 1 billion euro in 2011 from the NSRF so as to avoid losing more Community resources.
